Het Museum Kunst & Geschiedenis is de belangrijkste site van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Met collecties die meer dan 60.000 vierkante meter aan tentoonstellingszalen en opslagplaatsen innemen, is het het grootste museum van België.
Geschiedenis
Het Museum Kunst & Geschiedenis is een landmark van het Brusselse patrimonium. Het bevindt zich in het Jubelpark.
Bereikbaarheid
Het is verboden te parkeren op de esplanade van het Jubelpark en de laan achter de Triomfboog.
Lees hier hoe u het Jubelpark kunt bereiken met het openbaar vervoer, de fiets of de wagen.
Haalbaarheidsstudie voor de binnenrestauratie en herinrichting
Van 2021 tot 2023 werd een haalbaarheidsstudie uitgevoerd rond de herinrichting en de binnenrestauratie van het Museum Kunst & Geschiedenis (MKG) en het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) in het Jubelpark.
Er werd onderzocht wat mogelijk en nodig is om te voldoen aan de toekomstvisies van beide instellingen. De sites werden ook opgemeten en er werd onderzocht welke synergiën mogelijk zijn.
De haalbaarheidsstudie werd afgerond in augustus 2023, waarna Beliris als gedelegeerd bouwheer het project heeft overgenomen van de Regie der Gebouwen.
Op basis van de haalbaarheidsstudie zal er per instelling een specifieke studie (een “masterplan” met voorontwerp, stedenbouwkundige vergunningsaanvraag, project, enz.) opgemaakt worden voor de binnenrestauratie en herinrichting. Vervolgens zullen de werken van start kunnen gaan.
De renovatie van het tentoonstellingscircuit 19de – 20ste eeuw
Van maart 2021 tot mei 2022 vonden werken plaats voor de renovatie van de tentoonstellingszalen van het circuit 19de en 20ste eeuw in het Museum Kunst & Geschiedenis.
Het vernieuwde circuit herbergt de 19de en 20ste-eeuwse collectie van het museum en bestaat uit drie tentoonstellingszalen (1.410 m²), die zich aan de rand van de kloostertuin bevinden.
De zalen werden in hun oorspronkelijke staat gerestaureerd overeenkomstig de Wolferszaal die de Regie der Gebouwen van 2016 tot 2017 renoveerde.
De pleisterwerken aan het plafond en de muren van de zalen werden gerestaureerd en alles werd opnieuw geschilderd.
Het parket werd behandeld (opschuren, demonteren en vervangen van losse stukken, opvoegen met houtpasta, afwerking met olie). De lichtstraat in de grootste tentoonstellingszaal kreeg nieuw gelaagd glas.
Er werd nieuw metalen binnenschrijnwerk geplaatst en het buitenschrijnwerk werd gerestaureerd en geschilderd.
De tentoonstellingsruimtes zijn voorzien van duurzamere verlichting en een duurzamer verwarmings- en ventilatiesysteem. De verlichting bestaat uit LED-spots gekoppeld aan een domotica-systeem. De ruimtes worden geklimatiseerd met nieuwe ventilo-convectoren.
Het project kostte ongeveer 2 miljoen euro en kon uitgevoerd worden dankzij de financiële steun van de Nationale Loterij.
Voor de scenografie van de ruimten werkte het Museum Kunst & Geschiedenis samen met het Fonds Baillet Latour dat de financiering ten laste nam.
Renovatie van de daken
De ministerraad gaf in 2016 groen licht voor de renovatie van enerzijds de daken van het Museum Kunst & Geschiedenis (MKG), het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis (Legermuseum) en Autoworld in het Jubelpark, en anderzijds de daken van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België bij de Kunstberg in Brussel.
Wat betreft de daken in het Jubelpark gaat het om een globale federale investering van ongeveer 21 miljoen euro, gefinancierd door de Regie der Gebouwen en door Beliris.
Gelet op de omvang van de dakoppervlakte (meer dan 31.000 m² of zo’n 6 voetbalvelden) worden de daken in het Jubelpark in vier fasen gerenoveerd.
De werken gingen in oktober 2018 van start en zullen duren tot begin 2024. De daken van het Museum Kunst & Geschiedenis werden in de eerste twee fasen gerenoveerd (2018-2021). Lees meer op de projectpagina over het Jubelpark.
Opfrissing en reiniging
Tussen april en juni 2018 heeft de Regie der Gebouwen opfrissingswerken uitgevoerd. Deze opfrissingscampagne gaat gepaard met een investering van zo’n 424.000 euro.
Buitentrap
De blauwe hardsteen van de buitentrap die toegang geeft tot het museum werd gereinigd met stoom en al de voegen werden vernieuwd. Sommige treden werden gerenoveerd, verankerd of vervangen wanneer dat nodig bleek.
Koepel ingang
In de koepel boven de ingang zijn meettoestellen geïnstalleerd om de breedte van de barsten, de temperatuur en de vervorming van de koepel op te meten. De studie met metingen duurt zes maanden en zal toelaten een restauratieplan voor de koepel op te maken.
In afwachting daarvan is de stelling boven de koepel verwijderd. Om de ruimte te beveiligen, is een structuur met een net tegen het plafond gespannen. De hoofdingang baadt opnieuw in natuurlijk daglicht.
Sanitair
De sanitaire ruimte aan de ingang van het museum werd volledig gerenoveerd: de wanden zijn vervangen door volle muren en de installaties zijn vernieuwd. Ook de muurtegels zijn vervangen en de muren zijn opnieuw geschilderd. Tot slot zijn de loodgieterij, de elektriciteit, de verlichting en de vloer vernieuwd.
Glasdaken en glazen koepels
De verschillende glasdaken en koepels werden gereinigd.
De glasdaken en koepels werden ofwel van bovenaan via de zolder, ofwel langs de binnenkant via een hoogtewerker bereikt.
Dankzij die reiniging kregen de ruimtes hun natuurlijke lichtinval terug en krijgt het natuurlijk licht opnieuw toegang tot ruimtes die anders bijna altijd volledig in het duister waren.
Japanse tuin
De Japanse tuin is volledig opgefrist: de bomen en struiken zijn gesnoeid en het onkruid is verwijderd. De stenen weggetjes werden heraangelegd en de vijver werd gedregd.
Schilderwerken
Verschillende zalen en gangen zijn opnieuw geschilderd.
Inrichting van de Wolferszaal
In 2016 startte de Regie der Gebouwen met de renovatie van de Wolferszaal. Het gaat om een identieke reconstructie van het art-nouveau-interieur van de juwelierszaak Wolfers Frères, een interieur dat in 1912 volledig door architect Victor Horta ontworpen werd. De winkel bevond zich in de Arenbergstraat in Brussel.
De "Wolferswinkel" maakt deel uit van het toekomstige 18-20ste-eeuwse circuit, waarin onder meer Belgische art deco en art nouveau zal worden tentoongesteld. De werken in de Wolferszaal vormden het startpunt van die realisatie. Sinds 29 november 2017 kan het publiek het interieur van de juwelierszaak opnieuw bewonderen.
Als ruimte om het interieur in onder te brengen, heeft het museum gekozen voor een zaal van vergelijkbare vorm en omvang (250 vierkante meter) als de ruimte die indertijd ingericht werd door Victor Horta.
De renovatie van de zaal werd gefinancierd door de Regie der Gebouwen. De restauratie van de winkel zelf (vitrines en toonbanken in mahoniehout en gepatineerd messing) werd gefinancierd door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis.
De volgende werken werden uitgevoerd:
- herstelling van het dak (restauratie van de dakgoten, van de houten onderstructuur, vervanging van de aansluiting van de regenafvoerleidingen en van de gebroken leien)
- herstelling van het pleister- en schilderwerk
- onderhoud van het parket
- restauratie van de ramen en de houten binnendeuren
- vernieuwing van de elektriciteit
- herschilderen van de zaal in overeenstemming met de kleuren van destijds
- restauratie van de winkel
De vitrines en de toonbanken zijn geplaatst zoals Horta het had uitgetekend, na een grondig historisch onderzoek.
De restauratie van de kasten was een minitieus werk. Zij werden destijds in London vervaardigd en in Brussel gemonteerd. Geen enkele kast is echter op dezelfde manier in elkaar gezet, zodat het demonteren (voor de verhuizing naar de nieuwe zaal), de documentatie en de registratie op zich al een uitdaging vormden. Daarna werd onderzoek gedaan naar de afwerkingslaag, in functie van kleur en glansgraad.
Van sommige kasten ontbraken lijsten en decoratieve elementen. De ontbrekende elementen zijn in het houtatelier van IPARC gereproduceerd en dan geïntegreerd in het geheel. Ook het sluitwerk is aangepakt en er zijn beveiligingsmechanismen toegevoegd, zodat de tentoongestelde objecten in de kasten gevrijwaard blijven van aanraking. Het textiel waarmee de binnenkant van de kasten was bekleed, en dat niet origineel was, is vervangen door een smaragdgroen fluweel dat zo dicht mogelijk aansluit bij de originele stof.
Creatie van een zaal 'Kunst uit de islamitische wereld'
In 2006 stelde de Regie der Gebouwen het architectenbureau Pire & Goots aan om een nieuwe tentoonstellingszaal te creëren voor het Museum Kunst & Geschiedenis. In die nieuwe zaal wordt sinds februari 2008 een belangrijke permanente collectie van kunst uit de islamitische wereld tentoongesteld.
De ruwbouw en de afwerking, inclusief alle technieken zoals elektriciteit, verwarming en airconditioning, zijn in november 2006 begonnen en in december 2007 afgerond.
De Regie der Gebouwen stond zelf in voor alle studies voor de stabiliteit, de elektriciteit en speciale technieken.
Renovatie van het circuit middeleeuwen-barok
In 2002 heeft de Regie der Gebouwen de zalen vernieuwd waarin de permanente collecties van de middeleeuwen en de renaissance- en de barokperiode zijn ondergebracht (circuit middeleeuwen-barok).
Daarbij werd er vooral naar gestreefd om de oorspronkelijke staat van de zalen tot hun recht te laten komen. De scheidingswanden en valse plafonds zijn verwijderd en de muren, vloeren en ramen zijn gerestaureerd.
De panelen die de binnenramen verborgen, werden weggenomen om het uitzicht op de kloostertuin in ere te herstellen. Er werden daarentegen wel panelen geplaatst voor de ramen die uitgeven op appartementsgebouwen.
De elektriciteits- en verwarmingsinstallatie zijn vernieuwd.
Bijzondere aandacht werd besteed aan de verlichting van de kunstwerken, vitrines en wandtapijten.
Het vroegere zigzagvormige parcours heeft plaats gemaakt voor een rechtlijnig parcours, waardoor de bezoeker zich beter kan oriënteren.
De kunstwerken komen tot hun volle recht in nieuwe, sobere en functionele vitrines.
Technische fiches
Eigenaar: Belgische staat
Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
Gebruiker: Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis
Haalbaarheidsstudie (Museum Kunst & Geschiedenis en Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium)
Studieteam: Maatschap Sumproject – Ellips
Duur van de haalbaarheidsstudie: van september 2021 tot augustus 2023
Kostprijs haalbaarheidsstudie: ongeveer 1,6 miljoen euro, inclusief btw
Zalen van het circuit 19e - 20e eeuw
Aannemer renovatie tentoonstellingszalen: Monument Vandekerckhove
Oppervlakte tentoonstellingszalen: 1.410 m²
Duur renovatie tentoonstellingszalen: van maart 2021 tot mei 2022
Kostprijs renovatie tentoonstellingszalen: ca. 2 miljoen euro inclusief btw (aandeel Regie der Gebouwen).
Wolferszaal
Opdrachtgever renovatie tentoonstellingszaal: Regie der Gebouwen
Opdrachtgever restauratie art-nouveau-interieur Victor Horta: Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis
Aannemers renovatie tentoonstellingszaal: dakwerken: SIX bvba - werken zaal: Renotec nv
Oppervlakte tentoonstellingszaal: 250 m²
Duur renovatie tentoonstellingszaal: 2016-2017
Kostprijs renovatie tentoonstellingszaal: dakwerken: 52.000 euro inclusief btw – werken zaal: 190.000 euro inclusief btw
Zaal 'Kunst uit de islamitische wereld'
Architect: Pire & Goots Architectenbureau (Brussel)
Studies technieken: Regie der Gebouwen (stabiliteit, elektriciteit, speciale technieken)
Hoofdaannemer: Potteau nv (Kortrijk-Heule)
Kostprijs werken: 2,1 miljoen euro (inclusief btw)
Duur werken: november 2006-december 2007
Circuit middeleeuwen-barok
Vloeroppervlakte: 1.409 m²
Kostprijs werken: 934.000 euro
Laatst gewijzigd in februari 2024.
