De Regie der Gebouwen werkt al jaren aan een functionele huisvesting van de gerechtelijke diensten in het centrum van Luik: bouw van uitbreidingen, renovaties in het Paleis, installatieinstallatie van een sterk beveiligd toegangssysteem, enz. In 2024 zal ze een overheidsopdracht publiceren om een studiebureau aan te stellen voor de gevelrestauratie van het Paleis.
Justitie in het stadscentrum
De place Saint-Lambert werd niet toevallig als centraal punt gekozen voor de rechtspraak in Luik. Het is immers het zenuwcentrum van de stad. Historisch gezien is het plein de zetel van de hoogste openbare overheden van de stad en de streek. Al sinds de tiende eeuw wordt er recht gesproken. Het centraliseren van de gerechtelijke instellingen in het stadscentrum maakt het ook mogelijk om de toegankelijkheid van de gebouwen te vergemakkelijken (zowel met de wagen als met het openbaar vervoer) en het onthaal van de bezoekers te verbeteren.
Gevelrestauratie van het paleis
De Regie der Gebouwen voorziet een studie voor de zware renovatie van alle gevels van het voormalige prins-bisschoppelijk Paleis van Luik.
In 2024 (zodra alle nodige overeenkomsten en handtekeningen zijn verkregen), zal de Regie der Gebouwen een overheidsopdracht publiceren om een studiebureau aan te stellen dat de studie zal uitvoeren, maar ook voor de vergunning en het bestek voor de eerste van 6 fases van deze restauratie, die betrekking heeft op één van de binnenplaatsen.
De verwachte start van de werken is in 2025.
Een restauratie opgedeeld in 6 fases
De restauratie van de gevels wordt een project van lange adem, dat georganiseerd zal worden in 6 fases over minstens 12 jaar vanaf het begin van de werken, voorzien in 2027.
- Fase 1: restauratie van de gevels van de eerste koer
- Fase 2: restauratie van de gevels van de Place St Lambert
- Fase 3: restauratie van de gevels vand de Place Notger en Gouverneur
- Fase 4: restauratie van de gevels van de Place Tivoli en derde koer
- Fase 5: restauratie van de gevels van de rue du Palais
- Fase 6: restauratie van de gevels van de tweede koer
Protocolakkoord en Stuurgroep
Begin februari 2023 werd een protocolakkoord ondertekend tussen de Regie der Gebouwen en het Waals Gewest, dat mede-eigenaar is geworden van het Prins-bisschoppelijk Paleis naar aanleiding van het Koninklijk Besluit van 03/02/2014 tot regeling van de eigendomsoverdracht van het deel “Provinciaal Paleis” van de Regie der Gebouwen naar het Waalse Gewest.
Dit besluit voorziet onder meer de invoering van een stuurgroep om de communicatie en de uitwisseling van informatie te coördineren tussen de verschillende instanties die betrokken zijn bij de gehele restauratie en de renovatie van de gevels van het Prins-bisschoppelijk Paleis.
Deze Stuurgroep APPE zal bestaan uit maximum 15 leden, maar zal echter onafhankelijke experten mogen uitnodigen zoals de Federatie Wallonië-Brussel, de dienst Stedenbouw van de Stad Luik, de Internationale organisatie tot bescherming van monumenten en sites “ICOMOS”, de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, enz.
Installatie van een beveiligd toegangssysteem
In 2021 heeft de Regie der Gebouwen een beveiligd toegangssysteem geplaatst dat voorzien is van een controlescan en kogelvrij glas op de site van het gerechtsgebouw in Luik (rue de Bruxelles 2-3).
Als gevolg van de terroristische dreigingen werd het veiligheidsbeleid van de FOD Justitie aangepast, waarbij onder andere een hoog beveiligde toegang met scanstraat werd voorzien in vijf gerechtsgebouwen in België: in Brussel, Antwerpen, Charleroi, Gent en Luik.
De nieuwe beveiligde toegang omvat:
- Een scansysteem dat vergelijkbaar is met dat op de luchthavens voor de controle van personen en hun goederen met een veiligheidspoort.
- Een sluis in kogelvrij glas (vrij uitgebreide zone).
- Een nieuw toegangsloket met kogelvrij glas.
- Automatische draaideuren die de verschillende stromen volgen.
- Een aparte ingang voor advocaten via een systeem dat met een badge toegankelijk is.
- Toegang voor personen met een beperkte mobiliteit via een sluis.
- Een bescherming bestaande uit kogelvrij glas aan de mezzanine.
De kostprijs van deze werken bedraagt een investering van ongeveer 1 miljoen euro.
Interieurrenovatie van het prins-bischoppelijk paleis
In eerste instantie is het dus de bedoeling zich te focussen op de restauratie van de gevels. In tweede instantie is er ook een grondige binnenrenovatie / -restauratie van het Paleis voorzien.
In afwachting van deze grondige restauratie worden er jaarlijks verschillende onderhouds- en verbeteringswerken uitgevoerd in het voormalige paleis.
Tussen 2013 en 2022 heeft de Regie der Gebouwen aldus ongeveer 3 miljoen euro geïnvesteerd in onderhouds-, herinrichtings-, renovatie- en beveiligingswerken in het voormalige paleis, zoals:
- De beveiliging van de verschillende gevels.
- De herstelling van plafonds, muren, lokalen, enz.
- Het conform maken van een lift.
- De asbestverwijdering van verschillende lokalen en zolders.
- De verbouwing van de voormalige griffie van de Correctionele rechtbank en de griffie voor het Hof van Beroep.
- De renovatie van 7 grote zittingszalen die zich op het gelijkvloers en op de eerste verdieping bevinden.
- De renovatie van de verlichtingen van de zittingszalen en de raadkamers.
- De opfrissing van de lokalen die zich op het gelijkvloers bevinden van de noordelijke vleugel om er de diensten van Gerechtelijke Bijstand in onder te brengen. Drie consultatieboxen werden ook opgericht.
- De akoestische sluiting van de plafonds van de zittingslokalen.
- De vervanging van de klimaatregelingen van de griffies.
- …
In 2024 voorziet de Regie der Gebouwen al een reeks andere werken, zoals:
- De vervanging van een Algemeen Laagspanningsbord (ALSB).
- Het derde deel van de werken om de elektrische installaties van de zolders conform te maken aan de voorschriften.
- Het tweede deel van de werken om de noodverlichtingstoestellen conform te maken aan de voorschriften.
- De herstelling van bepaalde muren en plafonds.
Zittingszalen
De zeven grote zittingszalen op de benedenverdieping en op de eerste verdieping worden gerenoveerd. Om de hinder te beperken, werden de werken in vier opeenvolgende fases uitgevoerd. De eerste fase spitste zich toe op drie zittingszalen, de tweede fase bestond uit de renovatie van twee zittingszalen en in de derde en de vierde fase werd telkens één zittingszaal onder handen genomen.
Renovatie van de daken
De daken van de gebouwen die zich bevinden op nummer 11 en 13 van de rue du Palais werden in tussen 2016 en 2018 gerenoveerd.
Deze werken werden gerealiseerd dankzij onder andere de financiële steun van de Nationale Loterij.
Kantoren
Tussen 2017 en 2018 heeft de Regie der Gebouwen verschillende werken uitgevoerd in niet-geclassificeerde zones.
De vroegere kantoren van de onderzoeksrechters, die zich op de eerste en tweede verdieping van de noordvleugel bevinden, werden in 2017 gerenoveerd. Eerder is het asbest al gesaneerd. Het ging deze keer om opfrissingswerken, waarbij sommige plafonds en wanden volledig gerenoveerd worden. De gerenoveerde ruimtes bieden voortaan plaats aan de diensten van de procureur-generaal.
De lokalen die zich op het gelijkvloers bevinden werden ook opgefrist om er de diensten van Gerechtelijke Bijstand in onder te brengen. Drie consultatieboxen werden ook opgericht.
Branddetectie en brandbeveiliging
Aangezien het Prins-bisschoppelijk Paleis een historisch gebouw is, ontworpen volgens de toenmalige normen, is de Regie der Gebouwen momenteel in overleg met de brandweer om na te gaan welke maatregelen moeten worden genomen om de branddetectie in het paleis te verbeteren.
In afwachting van de grondige renovatie, werden verschillende werken uitgevoerd om de ruimtes in alle veiligheid verder te kunnen bezetten, zoals:
Tussen 2020 en 2022 werden volgende werken bijvoorbeeld uitgevoerd:
- De bediening van de nooddeuren bij detectie.
- De wettelijke controle van de branddetectie-installatie overeenkomstig de norm NBN S21-100-1 EN 2.
- Het conform maken van de brandwerende deuren.
- De vernieuwing van de veiligheidsverlichtingen.
- De oprichting van een voorlopige noodtrap in de tweede koer voor de evacuatie van het hof van assisen.
In 2023 werd er een opening gemaakt om een doorgang te creëren en dus een nooduitgang in de zone van de kamers van de eerste voorzitter.
Buitbreidingen
Bouw van de verscheidene gebouwen
Tussen 2005 en 2012 heeft de Regie der Gebouwen verschillende uitbreidingen gebouwd met als doel de verschillende gerechtelijke diensten in Luik samen te brengen, die voorheen waren verspreid over een 15-tal sites in de stad.
Die bestaan uit meerdere afzonderlijke gebouwen die verspreid liggen langs weerszijden van de rue de Bruxelles. Die gebouwen onderscheiden zich duidelijk van de strenge klassieke en neogotische lijnen van het prins-bisschoppelijk paleis. Zo is het project een harmonieuze mix van oud en nieuw.
Architectuur
De architectuur van de gebouwen is sober. Door de vorm van de daken en de bekleding van de gevels (hardsteen, Franse steen en zink) blijft het geheel een eenheid. Het eenvoudige en klassieke geheel sluit aan bij de traditionele bouwstijl van het oude centrum. Bijzondere aandacht ging uit naar de verlichting van de gebouwen. Er werd nachtverlichting geplaatst, zodat de gebouwen opvallen in het stedelijk landschap, of het nu dag of nacht is.
Binnen zijn de ruimtes functioneel en levendig. De lichte en heldere atmosfeer creëert een sereen werkkader, met een grote toegankelijkheid voor iedereen. De eenheid van de gebruikte materialen doorheen de verschillende verdiepingen en gebouwen benadrukt dat gevoel.
Het bovengronds bouwvolume van alle gebouwen samen beslaat bijna 40 000 m². Tussen de nieuwe gebouwen is er een ondergrondse verbinding.
Energie
Een overkoepelend beheersysteem van de elektrische installaties regelt de verlichting van de gebouwen volgens twee gebruiksperiodes: een "dagperiode" die overeenkomt met de normale diensturen en een "dalperiode" buiten de normale diensturen. Het systeem maakt het mogelijk om het elektriciteitsverbruik te beperken wanneer er weinig mensen aanwezig zijn en houdt ook rekening met de natuurlijke lichtinval.
De vensters zijn voorzien van akoestische beglazing met hoge thermische prestaties, die rekening houden met de inval van zon en natuurlijk licht. Dat reduceert het verbruik voor het verwarmen en afkoelen van de ruimtes.
Technische fiche
Eigenaar: Belgische staat
Gebruiker: Federale Overheidsdienst Justitie
Bouwheer: Regie der Gebouwen
Beveiligd toegangssysteem (noordelijke uitbreiding)
Aannemer: A.M. Fichet Security Solutions Belgium SA & Baeten Van-Es
Duurtijd van de werken: oktober 2020 - januari 2021
Kostprijs van de werken: ongeveer 1 miljoen euro, BTW inbegrepen
Zittingszalen (paleis)
Studies: Regie der Gebouwen
Aannemer: Apruzzese nv
Duur werken: maart 2017-september 2017
Budget werken: 109.969,31 euro (inclusief btw)
Daken (11-13 rue du Palais)
Studies: Regie der Gebouwen
Aannemer: Solabel
Duur werken: augustus 2016-februari 2018
Budget werken: 342.346,51 euro (inclusief btw) (met de financiële steun van de Nationale Loterij).
Kantoren op de eerste en tweede verdieping van de noordvleugel (paleis)
Studies: Regie der Gebouwen
Aannemer: Thomassen & fils
Duur werken: juni 2017-februari 2018
Budget werken: 635.252,19 euro (inclusief btw)
Kantoren voor het Bureau voor Rechtsbijstand (paleis)
Studies: Regie der Gebouwen
Aannemer: Thomassen & fils
Duur werken: november 2017- maart 2018
Budget werken: 161.969,49 euro (inclusief btw)
Bouw uitbreidingen
Architectuurbureau: Atelier d’architecture du Sart Tilman (AAST); Claude Strebelle; Thierry Dreze
Totale oppervlakte extra-muros: +/- 40 000 m²
Duur werken: september 2005-eind 2012
Budget werken: 90 miljoen euro
Laatst gewijzigd in januari 2024
