Paifve
Inrichting tot bescherming van de maatschappij | Forensisch psychiatrisch centrum

Forensisch psychiatrisch centrum (FPC)

Context

Een forensisch psychiatrisch centrum is een gesloten instelling die geïnterneerden opvangt. De instelling is vergelijkbaar met een psychiatrisch ziekenhuis, maar het heeft een hogere graad van beveiliging. In een forensisch psychiatrisch centrum worden personen opgevangen die een misdrijf hebben gepleegd en die ontoerekeningsvatbaar zijn verklaard. Iedere patiënt doorloopt een individueel behandelingstraject, naargelang zijn psychische toestand.

Momenteel is de opvangcapaciteit voor de geïnterneerden in België volstrekt ontoereikend. Sommige geïnterneerden zijn immers vandaag verplicht om in een gevangenis te verblijven. Het regeerakkoord is hierover duidelijk: de geïnterneerden zitten niet op hun plaats in de gevangenis en er moeten dus prioritair projecten verwezenlijkt worden die nieuwe opvangcapaciteit creëren.

De bouw van forensisch psychiatrische centra maakt deel uit van het Masterplan: Detentie en internering in humane omstandigheden, dat de federale ministerraad in november 2016 heeft goedgekeurd. Dit Masterplan voorziet wijzigingen voor de inrichting tot bescherming van de maatschappij in Paifve. Op de site in Paifve is nog een groot terrein beschikbaar, waarop een forensisch psychiatrisch centrum met 250 plaatsen gebouwd zal worden ter vervanging van de voormalige IBM.

Dit nieuw FPC zal het aantal plaatsen voor geïnterneerden in Wallonië verhogen. Het huidig gebouw van de inrichting zal afgebroken en vervangen worden door een nieuwe penitentiaire inrichting via een DBFM-formule (wat staat voor Design, Build, Finance and Maintain), dat zal zorgen voor een grotere gevangeniscapaciteit in Wallonië.

Een DBFMO-overheidsopdracht

Voor dit FPC heeft de Regie der Gebouwen een DBFMO-overheidsopdracht (wat staat voor Design, Build, Finance, Maintain and Operate) gelanceerd. Dat is een publiek-private samenwerking waarbij de Regie der Gebouwen op zoek gaat naar een privépartner die het ontwerp, de bouw, de financiering, het onderhoud en de uitbating van de inrichting voor zijn rekening neemt. In de DBFMO wordt er een geïntegreerd ontwerp gemaakt en wordt er vanaf het begin samengewerkt. Bovendien zorgt iedere partner voor de inbrenging van zijn knowhow. De uitbating is dus niet langer de bevoegdheid van de FOD Justitie, die hier eerder de rol van adviseur aanneemt. De DBFMO maakt het mogelijk om een gebouw in goede staat van gebruik te recupereren na 25 jaar.

Planning

Eind juli 2023 heeft de Regie der Gebouwen de DBFMO-overheidsopdracht gepubliceerd en meer bepaald de selectieleidraad van de kandidaten voor de aanstelling van de consortia die belast zullen worden met het ontwerp, de bouw, de financiering, het onderhoud en de uitbating van het nieuw forensisch psychiatrisch centrum (FPC) in Paifve.

De gunning van de opdrachten zou moeten plaatsvinden in de zomer van 2025, na een grondige analyse van de verschillende ontvangen projecten.

Het begin van de werken is voorzien tegen de zomer van 2026 voor een terbeschikkingstelling in 2028.

Deze planning hangt af van de benodigde tijd voor het bekomen van de vereiste vergunningen en is voor het ogenblik indicatief.

De inrichting tot bescherming van de maatschappij (IBM)

De inrichting tot bescherming van de maatschappij (IBM) van Paifve werd ingehuldigd in 1972. Ze was toen de enige operationele inrichting voor geïnterneerden in België.

De instelling bestaat uit een toegangsvleugel (hoofdingang, bijbehorende lokalen en stookplaats), een multifunctionele vleugel (kantoren, vergaderzalen, bezoekzalen en keuken), een atelier en een cellenblok. Twintig jaar later kreeg het complex er een tweede cellengebouw bij.

De instelling vangt mannelijke geïnterneerden op en geeft ze gepaste zorg.

Met de bouw van het forensisch psychiatrisch centrum op het terrein van de inrichting dat is nog beschikbaar, zal het huidig gebouw van de inrichting afgebroken en vervangen worden door een nieuwe penitentiaire inrichting via een DBFM-formule, dat zal zorgen voor een grotere gevangeniscapaciteit in Wallonië.

Renovatie vleugel C

In 2001 heeft de Regie der Gebouwen vleugel C van het eerste cellengebouw gerenoveerd. Op basis van die positieve ervaring vroeg de Federale Overheidsdienst Justitie om een nieuwe en deze keer veel uitgebreidere renovatiefase op te starten. Die bestond uit de renovatie en de beveiliging van de wandelkoer en van alle verdiepingen van centrum A en van vleugel D van het originele cellenblok.

Laatste wijziging op juli 2023