De Regie der Gebouwen liet tussen 2018 en 2020 de buitenschil van het gerechtshof aan het Smoldersplein in Leuven renoveren en restaureren. Daarnaast werd ook de toegankelijkheid van het gebouw verbeterd voor personen met een beperkte mobiliteit. Deze werken werden uitgevoerd met de financiële steun van de Nationale Loterij.
Het gerechtshof
Het gerechtshof werd opgetrokken tussen 1923 en 1930 naar een ontwerp van architect O. Francotte. De architectuurstijl is een mix van de Franse renaissance en barok. Het gebouw is opgetrokken in witte natuursteen en baksteen en bestaat uit een hoofdvolume aan het Smoldersplein, een ietwat achteruit liggend L-vormig volume op de hoek van het Margarethaplein, een vleugel in de Vaartstraat en een achtervleugel. Deze volumes vormen in hun geheel een rechthoekig complex met twee binnenkoeren.
Het centraal gevelreliëf stelt "Salomon’s Oordeel" voor door E. Rombaux. De gevel is rijkelijk versierd met onder meer gestileerde accanthusbladeren, vrouwenhoofden, ram- en leeuwenkoppen, grotesken, en aan het recht refererende gekruiste fasces.
Het interieur straalt grandeur uit met een imposante inkomhal, verhoogde spiegels, een vestibule, rood-, wit- en zwart marmeren vloertegels in dambordpatroon, rood marmeren lambriseringen, wandversieringen in similisteen met Franse voegen en stucwerk decoratie van de deuromlijstingen en lijstwerk plafonds. De centrale keizerstrap is uitgevoerd in marmer en is omgeven door granieten zuilen met acanthusbladkapitelen. De trap wordt bekroond door een spiegelgewelf met een plafondschildering van A. Ciamberlani dat een allegorie van de gerechtigheid voorstelt.
De wandelzaal op de verdieping heeft een gestuct spiegelgewelf met een centraal plafondlicht en is versierd met beschilderde boogvelden en friezen.
De zittingszalen van de correctionele rechtbank, de handelsrechtbank en de burgerlijke rechtbank zijn uitgerust met parketvloeren in visgraatmotief, houten lambriseringen, houten balie- en zitmeubilair, papieren wandbekledingen en gestucte plafonds.
Bij de inrichting tot Assisenzaal in 1996 werd het oorspronkelijke interieur van het vredegerecht verwijderd.
De kantoren, spreekkamers, gangen, diensttrappen en sanitair zijn nog gedeeltelijk authentiek met visgraatparket, sobere stucwerkplafonds, houten binnenschrijnwerk en meubilair. Hier en daar zijn er imposante luchters en wandlichten van messing en glas.
2018-2020: Restauratie van de gevel/het dak en verbetering van de toegankelijkheid
In augustus 2018 werd gestart met het monteren van stellingen rond de gevel van het gerechtshof. Hierna volgde de restauratie van de gevel en het dak. Deze werken werden voltooid in augustus 2020.
De gevel werd gereinigd en de natuursteen, het metselwerk en de voegen werden hersteld.
De aansluiting van de gevel met het dak werd hersteld en het dak werd toegankelijker gemaakt zodat het onderhoud achteraf veilig en vlot kan verlopen.
Er werd een bijkomende waterdichting voorzien op het lijstwerk en er werd een duivenwering aangebracht.
De koperen bekroning van de koepel werd hersteld en de leien werden herplaatst. Op oude foto’s en de originele bouwtekeningen is te zien dat er op het dakvlak aan het Margarethaplein ook pirons hebben gestaan. Deze werden teruggeplaatst.
Van deze gelegenheid werd ook gebruik gemaakt om de koepel, de daken en dakkapellen te onderzoeken en daar waar nodig te herstellen. De dakgoten en regenwaterafvoerpijpen werden waar nodig vernieuwd.
Het buitenschrijnwerk werd ofwel hersteld ofwel vernieuwd. Het nieuwe schrijnwerk voldoet aan de huidige veiligheidseisen. In de zittingszalen werden extra achterzetramen geplaatst. Het vervangen en het herstellen van het buitenschrijnwerk van het gerechtshof zal de energiefactuur doen dalen en het comfort van de gebruiker vergroten.
Het doorschijnende plafond uit kunststofpanelen onder de koepel werd vervangen door een matglazen plafond in het gerenoveerde stalen legraam. Boven de koepel werd een beschermkap voorzien die onderhoud toelaat en vervuiling tegengaat.
Een buiten dienst gestelde lift werd verwijderd. Tussen het vierde en vijfde niveau werd een nieuwe trap geplaatst, zodat deze op een veilige manier bereikbaar zijn.
De inkomdeuren werden opgefrist en in de inkomhal werd een tochtsas geplaatst. Aan de hoofdingang werd een hefplatformlift geplaatst die de toegankelijkheid verbetert voor personen met een beperkte mobiliteit. Deze werken werden gerealiseerd dankzij de financiële steun van de Nationale Loterij.
Technische fiche
Eigenaar: Belgische staat
Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
Gebruiker: Federale Overheidsdienst Justitie
Studiebureau: Studio ROMA cvba
Aannemer: Monument Vandekerckhove nv
Uitvoeringstermijn: augustus 2018 – augustus 2020
Kostprijs restauratie en aanpassing toegankelijkheid: ongeveer 4,5 miljoen euro (inclusief BTW)
Laatste wijziging op 27 februari 2024.
